استفاده از 3D پانل ها یا همان پانل های پیش ساخته سه بعدی، به نحو فزاینده ای در کشور رو به گسترش می باشد. از این روش ساخت و ساز هم به عنوان دیوار غیرباربر و هم به عنوان دیوارهای باربر در ساختمان هایی با عملکرد جعبه ای مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم پانل های سه بعدی پیش ساخته نخستین بار در سال 1967 میلادی توسط شخصی به نام ویکتور وایزمن در ایالت کالیفرنیای آمریکا به ثبت رسید و پس از آن شرکت های ساختمانی بسیاری در جهان به ساخت این پانل ها مبادرت ورزیدند.
اما شاتکریت تری دی پانل چیست؟ این پانل ها از یک لایه عایق پلی استایرن انبساطی که در بین دو صفحه مش بندی شده قرار گرفته است تشکیل شده است. این سه لایه توسط خرپاهای قطری و با مفتول های برشگیر و یا جوش به یکدیگر متصل شده اند و نهایتا بتن بر روی سطح آن ها پاشیده می شود. در واقع ساختار دیوار پانلی زمانی تکمیل می شود که دو طرف با بتن شاتکریت پوشانده شوند.
سیستم های پانل سه بعدی با رویکردی میانه در مقایسه با سیستم های درجا و پیش ساخته می توانند مزایای روشهای سیستم های پیش ساخته را در برداشته و از طرفی دیگر از برخی مشکلات آنها رهایی یابند. همچنین این سیستم ها به دلیل استفاده از فناوری بتن پاشیده بسیاری از مشکلات ساختمان های بتن آرمه را رفع نمـوده اسـت.
پانـل هـای سه بعدی به دلیل عدم حضور بتن تا قبل از نصب نهایی در ساختار طراحی شده در محل اجرا دارای وزن کم و سهولت نقـل و انتقـال می باشند. مهمترین نکته سازه ای در سیستم های پانل های سه بعدی، تکمیل نیازمندیهای اتصالات بعد از نصب پانـل هـا در محـل و قبل از بتن پاشی آنها می باشد که این موضوع موجبات ایجاد ساختاری یکپارچه با اتصالات همگون و مطمئن را فراهم می آورد. در واقع در سیستم پانلی پس از استقرار پانل های حمل شده به محل اجرا و نصب تمامی ملزومات اتصالات در کلیه زوایا، فرآینـد بتن پاشی انجام گرفته و در نهایت ساختار صلب با قابلیت باربری سه بعدی و عملکرد جعبه ای بـرای تحمـل تمـامی بارهـای ثقلـی و جانبی فراهم می آید.
برگرفته از نشریه 385″ دفترامورفنی، تدوین معیارها و کاهش خطرپذیری ناشی از زلزله”