شکل و بافت سطحی سنگدانه‌ها
شکل و بافت سطحی سنگدانه‌ها بر روی خصوصیات بتن تازه و بتن سخت‌شده تأثیرگذار است. برای تولید بتن کارا، ذرات با بافت زبر، تیز‌گوشه و دراز نسبت به سنگدانه‌های صاف، گرد و متراکم به آب بیشتر و متناسب با آن به سیمان بیشتری نیاز دارند و بطور کلی در سنگدانه‌های شکسته برای دستیابی به روانی ثابت، باید آب زیادتری را به مخلوط اضافه کرد.
دانه‌های پولکی و سوزنی نه تنها سطح جانبی سنگدانه و مقدار نسبت آب به سیمان موردنظر را افزایش می‌دهند، بلکه بر كارآیی بتن تازه نیز تأثیر سوء می‌گذارند. دانه‌های با شکل نامنظم نمی‌توانند روی یکدیگر یا روی دانه‌های دیگر بلغزند و تنها بر روی آن‌ها سر می‌خورند که این موضوع باعث افزایش اصطکاک داخلی و در نتیجه کاهش كارآیی می‌گردد. همچنین وجود مقادیر زیاد سنگدانه‌های پولکی و سوزنی در بتن می‌تواند موجب خشن شدن بیش از اندازه مخلوط شود و علاوه بر ایجاد مشکل در فرآیند بتن‌ریزی، سبب پدید آمدن حفره‌های خالی و کرمو‌شدگی در بتن یا گیرکردن بتن در لوله‌های پمپ شود. همچنین به کاهش مقاومت و کاهش بتن منجر می شوند.
با افزایش تیز‌گوشگی و زبری سطح سنگدانه‌ها به ویژه سنگدانه‌های ریز، فضاهای خالی، مقدار آب اختلاط و ملات موردنیاز برای دستیابی به یک كارآیی معین افزایش می‌یابد. جایگزین کردن سنگدانه‌های شکسته تیز گوشه با سنگدانه‌های گرد گوشه رودخانه‌ای غالباً موجب تغییر عمده در ویژگی‌های بتن تازه می‌شود. هر چقدر که سنگدانه‌ها گرد‌گوشه‌تر باشند، سطح جانبی آن‌ها کمتر است و مقدار آب کمتری برای رسیدن به كارآیی موردنیاز لازم است. همچنین با نسبت آب به سیمان ثابت، چنانچه سنگدانه‌های درشت، شکسته باشند، پیوستگی آن‌ها با خمیر سیمان بهتر و مقاومت بیشتری بدست می‌آید.
همانگونه که اشاره شد به منظور افزایش كارآیی بتن استفاده از سنگدانه‌های گردگوشه توصیه می‌شود و از طرفی شکستگی و تیزگوشه‌گی سنگدانه‌های درشت باعث افزایش مقاومت می‌شود. برای انتخاب یک حالت بهینه، توصیه می‌شود تا ترکیبی از دو حالت شن شکسته و ماسه طبیعی گردگوشه بکار رود. علت استفاده از ماسه گردگوشه این است که ماسه نقش زیادی در كارآیی و پرکنندگی دارد و دارای سطح مخصوص کمتری است. در صورت استفاده از ماسه شکسته كارآیی بتن به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد بنابراین با استفاده از ماسه گردگوشه کارآیی مناسبی حاصل می‌شود و برمقاومت فشاری بتن تأثیر قابل توجهی ندارد. همچنین شن دارای سطح مخصوص زیادی نیست تا تأثیر فاحشی بر کاهش كارآیی داشته باشد. بنابراین استفاده از شن شکسته مقاومت بتن را افزایش می‌دهد در حالی که كارآیی بتن تغییر چندانی پیدا نمی‌کند.
