افزودنی های شیمیایی بر اساس نوع اثرگذاری و کارکرد اصلی شان در بتن، به هفت دسته ی کلی افزودنی های کاهنده ی آب، هوازاها، کندگیر کننده ها، شتاب دهنده ها، حجم زاها، پایاگرها و نیز سایر افزودنی های متفرقه تقسیم بندی می گردند.
روان کننده های بتن در دسته افزودنی های کاهنده ی آب قرار می گیرند. بر طبق استاندارد ملی ایران شماره 2930 روان کننده ها ماده افزودنی است که بدون تغییر روانی، کاهش مقدار آب مخلوط بتن را مجاز می کند، یا بدون تغییر مقدار آب، اسلامپ یا جریان را افزایش می دهد و یا هر دو اثر را به طور هم زمان ایجاد می کند.
گروه کاهنده ی آب به سه دسته ی روان کننده ها، فوق روان کننده ها و فرروان کننده ها تقسیم بندی می شوند که روان کننده ها نخستین گروه کاهنده ی آب هستند که کاربرد آن ها از دهه 1930 میلادی آغاز شده است. مطابق با استاندارد ASTM C 494 روان کننده ها به سه دسته ی زیر تقسیم بندی می گردند:
- روان کننده( کاهنده آب) معمولی (TYPE A)
- روان کننده( کاهنده آب) کندگیر (TYPE D)
- روان کننده( کاهنده آب) زودگیر (TYPE E)
استفاده از روان کننده ها در مقدار مصرف مجاز، مقدار آب اختلاط بتن را 5 الی 12 درصد کاهش می دهد، اما چنان چه در مقادیر زیاد مصرف گردد ممکن است تاثیرات جانبی همچون کندگیری زیاد و یا هوازایی داشته باشد.
بخش اصلی مواد تشکیل دهنده ی روان کننده ها شامل مشتقات و ترکیبات لیگنوسولفانات ها و کربوکسیلات ها، پلیمرهای هیدروکسیل دار و نیز مواد غیر یونی اثر کننده بر سطح می باشد.
با توجه به مزیت های این روان کننده ها نظیر افزایش دوام بتن، کاهش آب بتن و نیز افزایش کارایی بتن بدون افزودن آب از روان کننده های بتن در مواردهای بسیاری نظیر تولید بتن های پیش ساخته و سبک، بدنه سدها، بتن های پیش تنیده و نیز در مصارف عمومی بتن می توان استفاده نمود.
