افزودنی های کنترل کننده زمان گیرش (زودگیر کننده ها و دیرگیر کننده ها)

کندگيرکننده‌ ها

تأخير در گيرش در دمای زياد يا زماني كه بين ساختن و ريختن بتن تأخير وجود دارد به ويژه در دماي زياد هوا بیش از (30 درجه سانتي‌گراد) مطلوب است.

عملكرد اصلي مواد افزودني كندگيركننده، تأخير در گيرش خمير سيمان و همچنين كند شدن روال سخت شدن اولیه است و حالت خميري شكل بتن تازه، زمان بيشتري را به خود اختصاص  مي‌دهد. با استفاده از مواد كندگيركننده، در شرايطي خاص مقاومت بتن نيز  مي‌تواند افزايش يابد. اما ممکن است در صورتی که بتن به مدت قابل توجهی قبل از گیرش در قالب باقی بماند و تبخیر از سطح بتن زیاد باشد ترک خوردگی بتن افزایش یابد.

زودگيركننده‌ ها

بعضي مواقع نياز به زودگيركننده‌هاي بسيار سريع داريم (ظرف چند دقيقه) مثلا براي شاتكريت، پلاك‌كردن نشت آب تحت بار هيدرواستاتيك يا تعميرات فوري. ولي در اغلب موارد زودگيركننده معمولي موردنياز است مثلاً براي پيش‌ساختگي، باز کردن سريع‌تر قالب‌ها، بتن‌ريزي در هواي سرد و كوتاه كردن زمان محافظت از بتن در برابر يخ‌زدگي. به هرحال با توجه به اثرات منفی احتمالي استفاده از زودگيركننده‌ها بايد با دقت این مواد را به کار برد.

كلریدكلسيم متعارف‌ترين، كارآترين و ارزان‌ترين زودگيرکننده است ولي  مي‌تواند مشكل خوردگي میلگردها را ايجاد كند. در اين صورت از نيتريت یا نیترات‌كلسيم  مي‌توان استفاده كرد. براي عمليات شاتكريت از كربنات سديم و آلومينات سديم استفاده مي‌شود.

چنانچه سفت‌شدگي زودرس اتفاق بيفتد بايد همزمان از كاهنده آب استفاده شود. حدود 2 درصد كلریدكلسيم مقاومت يك روزه را دو برابر مي‌كند ولي مقاومت 28 روزه كاهش مي‌يابد. زودگيركننده‌هاي سريع حتي مقاومت يك روزه را هم كاهش  مي‌دهد. نرخ افزايش جمع‌شدگي و خزش زيادتر مي‌شود ولي مقدار نهايي آن‌ها زيادتر نمي‌شود. به هرحال جمع‌شدگي كوتاه‌مدت موجب ايجاد تنش كششي در بتن و موجب ترك‌خوردگي مي‌شود.

برگرفته از کتاب ساخت بتن تهیه شده توسط دکتر محسن تدین

مشاوره و فروش