شکل و بافت سطحي سنگدانهها بر روي خصوصيات بتن تازه و بتن سختشده تأثيرگذار است. براي توليد بتن کارا، ذرات با بافت زبر، تيزگوشه و دراز نسبت به سنگدانههاي صاف، گرد و متراکم به آب بيشتر و متناسب با آن به سيمان بيشتري نياز دارند و بطور کلي در سنگدانههاي شکسته براي دستيابي به رواني ثابت، بايد آب زيادتري را به مخلوط اضافه کرد.
دانههاي پولکي و سوزني نه تنها سطح جانبي سنگدانه و مقدار نسبت آب به سيمان موردنظر را افزايش ميدهند، بلکه بر كارآيي بتن تازه نيز تأثير سوء ميگذارند. دانههاي با شکل نامنظم نميتوانند روي يکديگر يا روي دانههاي ديگر بلغزند و تنها بر روي آنها سر ميخورند که اين موضوع باعث افزايش اصطکاک داخلي و در نتيجه کاهش كارآيي ميگردد. همچنين وجود مقادير زياد سنگدانههاي پولکي و سوزني در بتن ميتواند موجب خشن شدن بيش از اندازه مخلوط شود و علاوه بر ايجاد مشکل در فرآيند بتنريزي، سبب پديد آمدن حفرههاي خالي و کرموشدگي در بتن يا گيرکردن بتن در لولههاي پمپ شود. همچنین به کاهش مقاومت و کاهش بتن منجر می شوند.
با افزايش تيزگوشگي و زبري سطح سنگدانهها به ويژه سنگدانههاي ريز، فضاهاي خالي، مقدار آب اختلاط و ملات موردنياز براي دستيابي به يک كارآيي معين افزايش مييابد. جايگزين کردن سنگدانههاي شکسته تیز گوشه با سنگدانههاي گرد گوشه رودخانهای غالباً موجب تغيير عمده در ويژگيهاي بتن تازه ميشود. هر چقدر که سنگدانهها گردگوشهتر باشند، سطح جانبي آنها کمتر است و مقدار آب کمتري براي رسيدن به كارآيي موردنياز لازم است. همچنين با نسبت آب به سيمان ثابت، چنانچه سنگدانههای درشت، شکسته باشند، پيوستگي آنها با خمير سيمان بهتر و مقاومت بيشتري بدست ميآيد.
همانگونه که اشاره شد به منظور افزايش كارآيي بتن استفاده از سنگدانههاي گردگوشه توصيه ميشود و از طرفي شکستگي و تیزگوشهگی سنگدانههای درشت باعث افزايش مقاومت ميشود. براي انتخاب يک حالت بهينه، توصيه ميشود تا ترکيبي از دو حالت شن شکسته و ماسه طبیعی گردگوشه بکار رود. علت استفاده از ماسه گردگوشه اين است که ماسه نقش زيادي در كارآيي و پرکنندگي دارد و داراي سطح مخصوص کمتري است. در صورت استفاده از ماسه شکسته كارآيي بتن به مقدار قابل توجهي کاهش مييابد بنابراين با استفاده از ماسه گردگوشه کارآیی مناسبی حاصل ميشود و برمقاومت فشاری بتن تأثير قابل توجهی ندارد. همچنين شن داراي سطح مخصوص زيادي نيست تا تأثير فاحشي بر کاهش كارآيي داشته باشد. بنابراين استفاده از شن شکسته مقاومت بتن را افزايش ميدهد در حالي که كارآيي بتن تغيير چنداني پیدا نميکند.