بتن ریزی در هوای سرد:
چنانچه هوا سرد و دمای بتن کم شود ، سرعت واکنش سيمان با آب کند می گردد و زمان گيرش طولانی می شود و در نتيجه مقاومت چندانی در ساعات و روزها ی اوليه حاصل نمی گردد. زمان قالب برداری طولانی خواهد شد و ممکن است در طول اين مدت به واسطه لرزش و ضربه آسيبی به بتن وارد گردد. چنانچه در هنگام گيرش و يا پس از آن ، رمانی که مقاومت بتن چندان زياد نيست يخبندان در بتن حاصل شود ، بتن به واسطه انبساط ناشی از يخ زدن آب در حفرات ، در اثر تنشهای کششی حاصله ، ترک می خورد و از بين می رود در اين دستور العمل سعی می شود تا از بروز اين خسارت ها جلوگيری بعمل آيد.
شرايط حصول هوای سرد (تعريف ):
طبق تعريف جديد آيين نامه بتن ايران ، هوای سرد درحالی حاصل می گردد که در سه روز متوالی شرايط زير برقرار باشد:
الف : دمای متوسط هوا در شبانه رو زکنتر از 5+ باشد ( دمای متوسط روزانه ، ميانگين حداکثر و حداقل دمای هوا در شبانه روز است و مای هوا با دماسنج حداقل و حداکثر که در حعبه چوبی استاندارد قرار دارد اندازه گيری می شود )
ب : دمای هوا برای بيش از نصف شبانه روز از C 0 10 بيشتر نباشد.
در تعريف قبلی آبا هوای سرد و قتی حاصل می گشت که دمای هوا در هنگام بتن ريزی کمتر از C 0 2 بوده و يا زمين کارگاه در هنگام بتن ريزی يخ زده باشد. بهتر است حتی الامکان از تعريف قديمی نيز استفاده شود و لازم است بدون رعايت تدابير خاص در اين شرايط از بتن ريزی خودداری گردد تاخساراتی به بتن وارد نيايد.
تدابير خاص الزامی در هوای سرد
قالب و ميلگردها نبايد يخ زده باشد و از ريختن بتن بر روی زمين يخ زده بايد خودداری شود.
تدابير احتياطی هوای سرد
با رعايت تدابير الزامی برای اطمينان از عدم بروز مشکل بهتر است تدابير احتياطی زير مد نظر
قرار گيرد :
الف : حداقل دمای بتن در هنگام ريختن و عمل آوریC 0 10 + باشى ( بويژه براي قطعات تا حداقل بعد كمتر از 90 سانتي متر )
ب : عمل آوري تا رسيدن به 70 درصد مقاومت مشخصه بتن ادامه يابد.
ج : دمای ساخت ، بالاتر از دمای بتن ريزی باشد. اين مقدار طبق دستورالعمل بايد محاسبه شود.
د : اسلامپ بتن تا حد امکان ، کمتر اختيار شود ، هر چند آئين نامه بتن ايران آن را به
50 ميلی متر محدود کرده است اما با توجه به شرايط اجرايی هر پروژه ممکن است مقادير بالاتر نيز در صورت توجه به تدابير الزامی و احتياطی ، مشکلی را بوجود نياورد.
هـ : بهتر است نسبت آب به سيمان از 5/0 تجاوز نکند. بهرحال علی رغم ذکر اين محدوديت در آئين نامه بتن ايران ، نمی توان آن را اجباری تلقی کرد.
و : دمای بتن در هنگام ريختن نبايد بيش از C 0 10 بالاتر از حداقل توصيه شده باشد.
ز : دمای بتن در هنگام ساخت ( اختلاط ) نبايد بيش از C 0 10 بالاتر از حداقل دمای محاسباتی ساخت بتن باشد.
ح : حمل و ريختن بتن بايد حتی الامکان در اسرع وقت انجام شود و در طول حمل از افت شديد دما جلوگيری گردد.
ط : نبايد پس از خاتمه عمل آوری اجازه داد تا بتن سريعا” سرد شود و شوک حرارتی به آن وارد گردد.
ی : نبايد برای شروع عمل آوری ، دمای بتن سريع بالا رود و شوک حرارتی به آن وارد گردد
ک : استفاده از سيمانهايی که با سرعت واکنش بيشتر توصيه می شود و مصرف سيمانهای آميخته مطلوب نيست.
ل : مصرف مواد افزودنی زود گير کننده ( ضد يخ ) اختياری بوده و در شرايطی که بخواهيم طول مدت عمل آوری را کم نموده و احتمال خسارت را بشدت پائين آوريم ، می توانيم از اين مواد استفاده نماييم به شرطی که اين مواد استاندارد بوده و برای دوام بتن و ميلگرد ضرری نداشته باشد.
م : مصرف مواد افزودنی حباب زا معمولا” در اين بتن ها توصيه می شود. اين مواد معمولا” طول مدت محافظت از بتن را برای جلوگيری از وارد شدن خسارت در اثر يخبندان کاهش می دهند و برای شرايط بهره برداری در محيط سرد و يخبندان مناسب است.
ن : بهتر است از يخ زدن سنگدانه ها برای تأمين شرايط مورد نظر جلوگيری گردد و ساخت بتن در دمای مطلوب ، آسان تر خواهد بود.
س : استفاده از مواد روان کننده برای کاهش آب و نسبت آب به سيمان و به حداقل رساندن آب انداختن توصيه می شود ، هرچند می توان از افزايش عيار سيمان نيز استفاده نمود. مصرف اضافی سيمان می تواند طول مدت حفاظت را برای جلوگيری از وارد شدن خسارت ناشی از يخ بندان کاهش دهد ( مانند بند ک ، ل ، م ).
تهیه شده توسط دکتر محسن تدین
